Biểu đồ 1: Hệ số giữa Giá cổ phiếu Amazon/giá cổ phiếu Apple

Nguồn: Bloomberg

Trong lịch sử tính từ năm 2015, có thể nói Amazon và Apple là hai đối thủ ngang tài ngang sức. Từ năm 2015-2018, tốc độ tăng trưởng của Amazon so với Apple vượt trội hơn đáng kể. Tuy nhiên kể từ năm 2019, Apple đã lộn ngược dòng và vượt lên trên Amazon. Cả hai cổ phiếu này đều là những kho báu tuyệt vời đối với các nhà đầu tư, tỷ suất sinh lời hằng năm của Amazon và Apple lần lượt là 28% và 27%, khá là tương đồng.

Vấn đề đặt ra ở đây, biến động của các cổ phiếu này trong tương lai sẽ như thế nào? Hai cổ phiếu này được đặt lên bàn cân với thước đo là mức độ kỳ vọng của nhà đầu tư trong vài năm tới. Câu hỏi này mang tính học thuật rất cao, đầu tư không phải là một sự lựa chọn giữa một trong hai, nhà đầu tư có thể nắm giữ một trong hai cổ phiếu hoặc phân bổ tỷ trọng nắm giữ cả hai cổ phiếu sao cho phù hợp. Tuy nhiên, câu hỏi này khá thú vị vì cả Amazon và Apple đều thuộc “câu lạc bộ” vốn hóa nghìn tỷ USD Big Tech trong khi hai doanh nghiệp này hoàn toàn khác nhau và được định giá theo những phương pháp khác biệt. Nhà đầu tư với kỳ vọng về tương lai của lĩnh vực công nghệ sẽ nghiêng về cổ phiếu nào nhiều hơn?

Đầu tiên hãy phân tích về sự khác biệt giữa hai ông lớn này. Amazon là một doanh nghiệp tập trung phát triển hai mảng dịch vụ đó là điện toán đám mây và hoạt động bán lẻ tiêu dùng trực tuyến. Ông lớn này duy trì tốc độ tăng trưởng đều đặn trên 20%/năm trong thập kỷ qua. Hoạt động kinh doanh nói chung đòi hỏi nhiều vốn và có tỷ suất lợi nhuận thấp. Amazon không trả cổ tức mà giữ lại lợi nhuận để tái đầu tư. Trong khi đó, Apple cung cấp các thiết bị và dịch vụ cao cấp cho người tiêu dùng với lợi nhuận vô cùng cao. Apple bỏ ra dòng tiền tự do lớn của mình để phục vụ mục đích trả cổ tức và mua lại cổ phiếu quỹ.

Việc lựa chọn nắm giữ cổ phiếu nào sẽ phản ánh bạn thuộc trường phái đầu tư nào. Những nhà đầu tư tăng trưởng sẽ lựa chọn Amazon và những nhà đầu tư giá trị sẽ chọn Apple. Kết quả kinh doanh quý II năm 2023 của cả hai doanh nghiệp mới được công bố, theo đó doanh thu của Amazon tăng 11% so với năm 2022. Trong khi đó, doanh thu của Apple không thay đổi, EPS tăng chủ yếu do Apple thực hiện các giao dịch mua lại làm số lượng cổ phiếu Apple giảm.

Tuy nhiên, lùi lại một bước so với kết quả kinh doanh của quý, ranh giới giữa đầu tư giá trị và tăng trưởng đã mờ dần. Có 2 lý do dẫn tới điều này. Thứ nhất, định giá Apple tăng cao khi các nhà đầu tư đổ xô vào Big Tech, trước năm 2019, cổ phiếu được giao dịch ổn định dưới 20 lần thu nhập, hiện tại con số này đã tăng lên mức hơn 30 lần. Các nhà đầu tư chưa bao giờ quan tâm đến mức lợi nhuận của Amazon vì mục tiêu của các nhà quản trị doanh nghiệp này không phải tối đa hóa lợi nhuận, Amazon luôn được giao dịch ở mức P/E rất cao.

Quan trọng hơn, tốc độ tăng trưởng của Amazon đã chậm lại. Dưới đây là biểu đồ tăng trưởng của cả hai ông lớn này, các con số tương lại dựa theo ước tính của Phố Wall:

Biểu đồ 2: Tốc độ tăng trưởng doanh thu của Amazon và Apple.

Nguồn: S&P Capital IQ, Bloomberg

Trong thập kỷ qua, Amazon đã có mức tăng trưởng mạnh mẽ hơn nhiều so với Apple, giai đoạn 2015-2018, tốc độ tăng trưởng Amazon tăng vọt trong khi Apple chậm lại được phản ánh trực tiếp vào giá cổ phiếu, cổ phiếu Amazon có giá cao hơn hẳn. Tuy nhiên năm 2022, hai doanh nghiệp này gần như tăng trưởng với tốc độ bằng nhau.

Nhìn vào ước tính của phố Wall từ năm 2023 đến cuối năm 2026, Amazon sẽ tăng trưởng ở mức từ 10-20%, trong khi mức độ tăng trưởng của Apple được dự báo chỉ từ 0-10%. Con số này thể hiện ranh giới phân biệt giữa đầu tư tăng trưởng và đầu tư giá trị lu mờ dần, trên thực tế, kết quả kinh doanh quý gần nhất đã chứng minh điều này.

Khó có thể dự đoán ngành bán lẻ trực tuyến và điện toán đám mây sẽ phát triển nhanh như thế nào trong vài năm tới hay liệu Amazon sẽ chiếm hay mất thị phần trong các mảng kinh doanh đó. Tăng trưởng trong tương lai luôn là ẩn số và không thể dự đoán chính xác, tuy nhiên nó có thể được tiết lộ trước thông qua thực tế. Hiện tại, tăng trưởng ở cả hai mảng kinh doanh cốt lõi của Amazon đều đang chậm đi và cổ phiếu được định giá với kỳ vọng tốc độ tăng trưởng gần như dừng lại.

Biểu đồ 3: Tăng trưởng doanh thu % hàng quý theo từng phân khúc của Amazon

Nguồn: Báo cáo tài chính quý II của Amazon

Có thể Amazon sẽ tăng trưởng 10% mãi mãi. Kỳ vọng dành cho Apple thấp hơn một chút nhưng có vẻ lạc quan hơn. Tình hình tài chính ngày ngày càng thách thức khiến việc đặt cược vào tăng trưởng dài hạn cũng trở nên rủi ro hơn. Lạm phát cùng lãi suất cao hơn và thanh khoản thắt chặt hơn so với vài năm trước. Nếu điều này vẫn tiếp diễn, khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư có thể sẽ giảm đi và dòng tiền khổng lồ của Apple sẽ bắt đầu trông hấp dẫn hơn so với lời hứa thống trị thế giới ngày càng lớn hơn của Amazon. Nói cách khác, sau một thời gian dài liên tục tăng trưởng, Amazon đang dần dần chững lại.

Ban lãnh đạo của Amazon có thể nhìn thấy những dấu hiệu rất rõ ràng báo hiệu những điều không tốt đẹp sắp xảy ra trong tương lai, thay vì tập trung vào đầu tư vào tương lại, họ hướng tới lợi nhuận hiện tại. Nhưng điều này ngày càng khó thực hiện hơn do sự thay đổi lớn trong cơ cấu cổ đông. Trong khi đó, sự vượt trội của Apple trong vài năm qua được kỳ vọng sẽ tiếp tục tương lai. Tác giả có thể thiên vị trường phái giá trị hơn, tuy nhiên bất kỳ đọc giả nào nghiêng về tăng trưởng và Amazon, hãy coi như đây là một góc nhìn phản biện.