Các nhà kinh tế cho biết, ở các nền kinh tế lớn với lãi suất gia tăng liên tục đồng nghĩa với việc tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong năm tới có thể sẽ chậm lại sau khi vượt xa kỳ vọng vào năm 2023.

Theo dự báo của Consensus Economics, sản lượng sẽ tăng 2.1% vào năm 2024. Mức tăng trưởng này chậm hơn so với mức tăng 2,4% dự kiến trong năm nay. Kỳ vọng tăng trưởng GDP toàn cầu năm 2023 được nâng lên 1 điểm phần trăm so với đầu năm do nhu cầu tiêu dùng và thị trường lao động đột phá bất ngờ.

Simon MacAdam, chuyên gia kinh tế toàn cầu cấp cao của Capital Economics, cho rằng một phần nguyên nhân khiến tăng trưởng toàn cầm chậm lại trong năm 2024 là do “một số hiệu ứng số học cơ bản”, tức sản lượng kinh tế tốt hơn trong năm nay khiến tăng trưởng chững lại trong năm tới. Tuy nhiên, ông giải thích thêm rằng, các nhà kinh tế cũng đang bi quan hơn hơn về triển vọng năm 2024.

Sự bi quan này xuất hiện khi họ tin rằng nhu cầu mua sắm vẫn còn ở mức cao sẽ khiến lạm phát cao duy trì trong thời gian dài hơn, buộc các Ngân hàng Trung ương ở các nền kinh tế đã phát triển phải giữ chi phí đi vay ở mức cao trong năm tới.

Nathan Sheets, nhà kinh tế trưởng tại Citi Bank cho biết nhu cầu dịch vụ hầu như không suy giảm, thị trường lao động vẫn đi lên, mức lương tiếp tục tăng. Một số rủi ro được dự đoán sẽ gặp phải trong năm nay được đẩy sang 2024. Ông cho biết, nhiều quốc gia, trong đó có Mỹ, sẽ không tránh khỏi suy thoái, vấn đề chỉ là sớm hay muộn.

Biểu đồ 1: GDP hàng năm (% thay đổi)

Nguồn: Consensus Economics

Cách đây vài tháng, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) dự kiến bắt đầu cắt giảm lãi suất trong năm nay. Tuy nhiên, sức chống chịu tốt của nền kinh tế Mỹ có thể khiến các nhà hoạch định chính sách của Fed tăng lãi suất thêm 0.25 điểm phần trăm, lên biên độ 5.5-5.75% trong cuộc họp vào tháng 9. Các nhà kinh tế hiện kỳ vọng đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên sẽ diễn ra vào mùa xuân năm sau.

Mark Zandi, nhà kinh tế trưởng của Moody’s Analytics, nhận định, nền kinh tế Mỹ sẽ tránh được suy thoái kinh tế trong năm nay. Điều này có nghĩa là Fed sẽ giữ mức lãi suất cao trong thời gian dài hơn để dập tắt hoàn toàn lạm phát, “dẫn đến tăng trưởng chậm hơn vào năm 2024”.

Ông Zandi nói thêm rằng, trong năm nay, nền kinh tế châu Âu cũng tăng trưởng “tốt hơn một chút so với lo ngại”, ngoại trừ Đức. Điều này cũng có thể khiến Ngân hàng trung ương châu Âu (ECB) và Ngân hàng trung ương Anh (BoE) giữ lãi suất cao trong thời gian dài hơn.

ECB đã tăng lãi suất tiền từ âm 0.5% vào tháng 6-2022, lên mức 3.75% hiện tại và dự kiến chưa bắt đầu cắt giảm sớm trong năm tới. BoE dự kiến sẽ tăng lãi suất thêm 0.5 điểm phần trăm chạm mức 5.75% vào cuối năm nay và được cho là sẽ không bắt đầu cắt giảm cho đến nửa cuối năm 2024.

Biểu đồ 02: Các Ngân hàng Trung ương liên tục gia tăng lãi suất

Nguồn: Refinitiv

Đà tăng trưởng trì trệ của Trung Quốc ở thời kỳ hậu đại dịch Covid-19 cũng là một trong những nguyên nhân khiến các nhà kinh tế bi quan về năm 2024. Christian Keller, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu kinh tế của ngân hàng Barclays, cho rằng sự suy thoái của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới mang tính “cấu trúc”.

“Xu hướng tăng trưởng toàn cầu chậm hơn nữa trong năm 2024 dường như khá rõ ràng”, Keller nói. Các nhà kinh tế dự đoán, do tác động của lãi suất cao, mức tăng trưởng của Mỹ sẽ giảm từ mức 1,9% trong năm nay xuống 0,6% vào năm 2024.

Anh và Khu vực đồng euro (eurozone) có thể sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng trì trệ trong năm nay lẫn năm 2024. Trong khi đó, Trung Quốc sẽ phải xoay sở giải quyết các vấn đề mang tính cấu trúc và tình trạng suy yếu trong sản xuất và xuất khẩu.

Các chuyên gia kinh tế dự báo nhu cầu nội địa mạnh mẽ sẽ giúp Ấn Độ duy trì động lực tăng trưởng tích cực trong năm năm 2024. Họ cũng ngạc nhiên với tốc độ tăng trưởng khả quan ở nhiều thị trường mới nổi, chẳng hạn như Brazil và Mexico trong năm nay.