Kết quả sơ bộ cho thấy liên minh CDU/CSU sẽ hợp tác với SPD, do tân Thủ tướng Friedrich Merz lãnh đạo. Điều này giúp tránh được kịch bản liên minh ba bên với Đảng Xanh, vốn khó đàm phán hơn do có nhiều khác biệt chính sách. Tuy nhiên, kết quả cũng cho thấy thiểu số chặn đối với cải cách "phanh nợ", khi đảng cực hữu AfD và Đảng Cánh tả có vẻ sẽ giành được hơn 33% số ghế trong Quốc hội. Điều này có thể gây ra những trở ngại đáng kể.

Như đã đề cập trước đó, quan điểm của AfD và Đảng Cánh tả về vấn đề "phanh nợ" hoàn toàn trái ngược. AfD theo đường lối bảo thủ tài khóa, thậm chí một số ý kiến còn cho rằng mức nợ công hợp lý là 0% GDP (tức là bất kỳ khoản nợ nào cũng bị coi là không công bằng giữa các thế hệ). Hơn nữa, AfD khó có động lực chính trị để ủng hộ cải cách quy tắc nợ khi đứng ở phe đối lập. Ngược lại, Đảng Cánh tả muốn xóa bỏ hoàn toàn quy tắc nợ và cắt giảm chi tiêu quân sự, thay vào đó đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng, giáo dục, nhà ở và chuyển đổi xanh. Đảng này thậm chí đã đề xuất quỹ đầu tư trị giá 200 tỷ EUR để hỗ trợ các lĩnh vực này cũng như thúc đẩy chuyển đổi công nghiệp.

Như vậy, chính phủ mới có thể tìm cách thương lượng với Đảng Cánh tả để đạt được sự ủng hộ cho cải cách “phanh nợ", vốn cần đạt được đa số hai phần ba tại Quốc hội. Tuy nhiên, ngoài việc cắt giảm ngân sách quốc phòng, Đảng Cánh tả cũng muốn tăng thu từ thuế tài sản, đặt ra câu hỏi về điều kiện để họ chấp nhận cải cách. Bên cạnh đó, yếu tố thời gian cũng quan trọng khi chính phủ mới phải xây dựng ngân sách năm 2025 và kế hoạch tài khóa trung hạn, cả hai đều phải tuân theo quy tắc nợ hiện hành. Điều này buộc CDU/CSU và SPD phải xác định ưu tiên ngân sách, một nhiệm vụ không hề dễ dàng, đặc biệt khi còn phải cân đối với việc tăng mạnh chi tiêu quốc phòng.

Merz tuyên bố muốn chính phủ mới được thành lập trước lễ phục sinh. Điều này khả thi, nhưng thách thức tài khóa không thể xem nhẹ, và các bên có thể gặp khó khăn trong việc thống nhất các ưu tiên chính sách. Một trong những nguyên nhân khiến chính phủ tiền nhiệm gặp khó khăn là do thiếu sự ưu tiên ngay từ đầu, khi giới hạn nợ bị lách thông qua các quỹ và ngân sách ngoài sổ sách. Tuy nhiên, những biện pháp này đã bị Tòa án Hiến pháp Đức bác bỏ vào cuối năm 2023, phơi bày sự thiếu rõ ràng trong chiến lược tài khóa trước đó. Chính phủ mới cần tránh lặp lại sai lầm này bằng cách đưa ra quyết định khó khăn ngay từ đầu.

CDU/CSU và SPD có động lực mạnh mẽ để đảm bảo sự ổn định, nhằm tránh viễn cảnh giống như ở Áo, nơi sự bất đồng của các đảng truyền thống đã giúp AfD có chỗ đứng trong các cuộc đàm phán chính trị. Dù tại Đức, "bức tường lửa" chống lại AfD vẫn còn khá vững chắc, nhưng chưa rõ các bên sẽ thỏa hiệp ra sao và tác động lên chính sách tài khóa sẽ như thế nào. Những điều này có thể sáng tỏ hơn trong vài ngày tới, nhưng cuộc bầu cử cấp bang tại Hamburg vào cuối tuần này có thể khiến SPD phải điều chỉnh chiến lược, đặc biệt khi Thủ tướng sắp mãn nhiệm Olaf Scholz có thể rút lui khỏi chính trường. Do đó, các cuộc đàm phán thực chất có thể phải mất vài tuần nữa mới bắt đầu.

Mặt tích cực là áp lực tài khóa có thể buộc chính phủ phải thực hiện những cải cách sâu rộng ở các lĩnh vực khác, như cắt giảm quan liêu, cải cách an sinh xã hội, xử lý vấn đề nhập cư và định hình rõ hơn lộ trình chuyển đổi xanh. Những biện pháp này có thể giúp thúc đẩy nền kinh tế ngay cả khi chính sách tài khóa trở nên chặt chẽ hơn. Một khả năng khác là Đức có thể chấp nhận một giải pháp tài khóa chung của châu Âu, bao gồm cả việc phát hành nợ chung. Tuy nhiên, dù có những yếu tố tích cực, tình hình vẫn còn nhiều bất ổn và cần theo dõi sát sao.