Bài phát biểu của thành viên hội đồng Takata trong tuần này đóng vai trò quan trọng trong việc nhấn mạnh sự không chắc chắn của BoJ về mức lãi suất trung lập. Trên thực tế, sau hơn một thập kỷ giá cả, tiền lương và tăng trưởng trì trệ, sự thay đổi mang tính cấu trúc rõ ràng mà nền kinh tế Nhật Bản đang trải qua cho thấy các ước tính trước đây về mức trung lập có thể cần được điều chỉnh tăng lên. Nói cách khác, JPMorgan cho rằng chiến lược của BoJ sẽ dần định hướng kỳ vọng thị trường lên mức cao hơn, cho thấy lãi suất chính sách cuối cùng có thể vượt ngưỡng 1%.

Triển vọng này đang dần được phản ánh vào thị trường lãi suất. Kịch bản cơ sở của JPMorgan vẫn là lãi suất chính sách sẽ đạt 100bp vào cuối năm, với dự báo sẽ có thêm hai lần tăng lãi suất nữa trong năm nay. Tuy nhiên, xét về dài hạn, JPMorgan cho rằng có khả năng lãi suất chính sách vào năm 2026 có thể cao hơn dự báo 1.5% của JPMorgan; hoặc mức này có thể đạt được nhanh hơn dự kiến ban đầu vào quý IV/2026.

Dữ liệu kinh tế gần đây tiếp tục củng cố quan điểm rằng lãi suất trong nước (đặc biệt là lợi suất dài hạn) sẽ chịu áp lực gia tăng do BoJ cam kết bình thường hóa chính sách tiền tệ trong bối cảnh lạm phát dai dẳng. Việc BoJ thu hẹp bảng cân đối kế toán và thắt chặt điều kiện thanh khoản có thể làm trầm trọng thêm xu hướng này. Báo cáo CPI toàn quốc tháng 1 cho thấy tác động của giá gạo và giá năng lượng tăng đang lan tỏa đến lạm phát tiêu dùng. Xu hướng tăng lương mạnh cũng góp phần làm giá cả khó giảm. Nhìn lại quý IV/2024, GDP đã tăng mạnh nhờ thương mại ròng. Quan trọng hơn, đà tăng trưởng ổn định của nhu cầu trong nước cũng là một động lực chính. Chi tiêu hộ gia đình vẫn vững chắc bất chấp áp lực giá cả, củng cố niềm tin rằng tiêu dùng cá nhân vẫn mạnh mẽ. Điều này đi ngược lại nhận định phổ biến rằng tăng trưởng tiền lương thực tế chậm đang khiến tiêu dùng giảm sút. Theo phân tích của JPMorgan, chi tiêu thực tế bình quân đầu người vẫn đang cao hơn mức trước đại dịch.

Dữ liệu kinh tế trong tuần tới sẽ cung cấp cái nhìn quan trọng về hoạt động kinh tế trong tháng 1. JPMorgan kỳ vọng doanh số bán lẻ sẽ tăng so với tháng 12, phù hợp với dự báo rằng đà tăng trưởng sẽ tăng tốc trong quý này. Ở chiều ngược lại, hoạt động kinh tế hướng ra nước ngoài có thể tiếp tục trì trệ, phù hợp với báo cáo thương mại yếu kém trong tuần này và dữ liệu tâm lý ngành sản xuất ảm đạm. Chỉ số PMI tháng 2 tăng nhẹ nhưng vẫn cho thấy sự đình trệ trong hoạt động sản xuất trong quý này.

Hiện tại, vẫn chưa rõ liệu sự suy yếu này có chỉ là tạm thời hay không. Tuy nhiên, với chi tiêu doanh nghiệp toàn cầu đang chững lại, JPMorgan không thấy có nhiều hỗ trợ theo chu kỳ đối với xuất khẩu và sản lượng của Nhật Bản trong ngắn hạn. Điều quan trọng là JPMorgan kỳ vọng nhu cầu trong nước sẽ vẫn vững chắc, tạo điều kiện cho việc bình thường hóa chính sách tiền tệ tiếp tục diễn ra.

GDP quý IV tiếp tục củng cố triển vọng kinh tế lạc quan

Ước tính đầu tiên của Văn phòng Nội các Nhật Bản cho thấy GDP quý IV tăng 2.8% q/q saar, mạnh hơn dự báo của JPMorgan (1.2%) và của thị trường (1.1%). Mặc dù xuất khẩu dịch vụ liên quan đến du lịch mạnh hơn dự kiến là yếu tố bất ngờ chính, báo cáo cho thấy quý IV là một quý tăng trưởng toàn diện.

• Tiêu dùng cá nhân tăng 0.5% q/q saar, nhỉnh hơn so với dự báo 0.2% của JPMorgan dựa trên chỉ số hàng tháng của BoJ. Điều này cho thấy chi tiêu vẫn vững vàng dù dữ liệu khảo sát về tâm lý tiêu dùng kém lạc quan.
• Đầu tư của doanh nghiệp và đầu tư nhà ở cũng tăng, lần lượt đạt 1.9% và 0.4%. JPMorgan kỳ vọng tình trạng thiếu lao động kéo dài sẽ thúc đẩy doanh nghiệp tăng chi tiêu vốn trong trung hạn.
• Thương mại ròng tăng mạnh hơn dự kiến, với xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ tăng 4.3% theo quý. Đáng chú ý, xuất khẩu dịch vụ, đặc biệt là chi tiêu của du khách, hiện chiếm 25% tổng xuất khẩu - mức cao kỷ lục.
• Lạm phát giá tiêu dùng trong tháng 1 tiếp tục phản ánh áp lực giá cả kéo dài từ việc tăng chi phí đầu vào trong những năm qua. Giá gạo tăng đột biến do điều kiện thời tiết bất lợi vào mùa hè năm ngoái và việc chính phủ dần loại bỏ trợ cấp xăng dầu từ đầu năm nay đã góp phần đẩy lạm phát cơ bản (loại trừ thực phẩm tươi sống) lên 3.2% so với cùng kỳ năm trước - mức cao nhất kể từ tháng 6/2023.

Với bối cảnh này, JPMorgan nhận thấy áp lực ngày càng gia tăng đối với BoJ trong việc thực hiện bước tiếp theo trong quá trình bình thường hóa chính sách tiền tệ. Kịch bản cơ sở của JPMorgan vẫn là BoJ sẽ tăng lãi suất tiếp theo vào cuộc họp tháng 6. Tuy nhiên, xu hướng tăng lương và lạm phát kéo dài có thể khiến cuộc họp tháng 5 trở thành một khả năng đáng cân nhắc.

Chỉ số PMI tháng 2 tăng nhẹ nhưng triển vọng sản xuất vẫn ảm đạm

Chỉ số PMI tổng hợp sơ bộ của Nhật Bản tăng 0.5 điểm lên 51.6 trong tháng 2, phản ánh sự gia tăng nhẹ ở cả chỉ số sản xuất và dịch vụ. Đáng chú ý, chỉ số sản xuất PMI tăng 1.3 điểm lên 48.9, cho thấy sự phục hồi nhẹ sau khi sụt giảm mạnh vào tháng 1. Tuy nhiên, mức này vẫn thấp hơn so với tháng 12, cho thấy hoạt động sản xuất có thể tiếp tục suy giảm trong quý này. Trong khi đó, chỉ số PMI dịch vụ tăng nhẹ lên 53.1 - mức cao nhất trong 7 tháng - cho thấy nhu cầu trong nước vẫn mạnh mẽ. Tuy nhiên, chỉ số kỳ vọng hoạt động tương lai giảm mạnh 3.3 điểm, cho thấy có thể có sự suy giảm trong niềm tin kinh doanh trong thời gian tới.

Nhìn chung, JPMorgan nhận thấy lĩnh vực sản xuất của Nhật Bản vẫn đang trong giai đoạn trì trệ, với rất ít động lực hỗ trợ từ xu hướng kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, nhu cầu trong nước mạnh mẽ có thể giúp Nhật Bản duy trì quá trình bình thường hóa chính sách tiền tệ, ngay cả khi xuất khẩu và sản xuất gặp khó khăn trong ngắn hạn.