Số liệu do BLS cung cấp vào tháng 8 năm 2023 cho thấy tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ là 3.8%, một trong những mức thấp nhất trong 50 năm qua (tỷ lệ tháng 7 là 3.5%). Trong khi đó, các chuyên gia kinh tế Phố Wall đưa ra dự đoán khả năng Mỹ suy thoái trong 12 tháng tới lên tới 50%. Làm sao điều này có thể đồng thời xảy ra? Bằng cách nào mà nền kinh tế Mỹ chỉ có một bộ phận nhỏ lực lượng lao động thất nghiệp nhưng vẫn suy thoái?

Câu trả lời không theo quan niệm thông thường, khi suy thoái kinh tế xảy ra sẽ làm tỷ lệ thất nghiệp tăng cao, còn điều ngược lại thì chưa chắc đã đúng, tỷ lệ thất nghiệp thấp không có nghĩa là suy thoái sẽ không xảy ra.

Tỷ lệ thất nghiệp thấp cho thấy nền kinh tế đang trên đà đạt đỉnh cao. Thông thường, tỷ lệ thất nghiệp đạt mức thấp nhất trước khi cuộc suy thoái bắt đầu. Suy thoái xảy ra vì nhiều lý do khác nhau, sự suy thoái trong hoạt động kinh tế vì bất kỳ lý do gì cuối cùng vẫn khiến tỷ lệ thất nghiệp tăng lên.

Có nhiều cách để đánh giá liệu một cuộc suy thoái có thể xuất hiện hay không. Chúng ta thường nhận ra suy thoái khi nó đã xảy ra. Một trong những định nghĩa về suy thoái là hai hoặc nhiều quý liên tiếp có mức tăng trưởng GDP âm. Điều này xảy ra vào năm 2022 khi tăng trưởng GDP âm trong quý 1 và quý 2.

Tuy nhiên, quyết định chính thức duy nhất về thời điểm và thời gian diễn ra suy thoái là do Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia (NBER) đưa ra. Trên trang web của NBER, định nghĩa truyền thống về suy thoái kinh tế là sự suy giảm đáng kể trong hoạt động kinh tế lan rộng khắp nền kinh tế và kéo dài hơn một vài tháng.

Biểu đồ dưới đây mô tả tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ (đường màu xanh) và thời điểm suy thoái chính thức của NBER (thanh màu xám). Tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp nhất chu kỳ trước khi suy thoái xảy ra và tăng dần trong thời kỳ suy thoái.

Biểu đồ 1: Tỷ lệ thất nghiệp và suy thoái từ năm 1948

Nguồn: Business Cycle Dating

Tương tự là biểu đồ bên dưới về tỷ lệ thất nghiệp kể từ năm 1965. Chúng ta có thể thấy rằng điểm thấp nhất của tỷ lệ thất nghiệp xảy ra trước thời kỳ suy thoái và điểm cao nhất xảy ra sau khi cuộc suy thoái kết thúc.

Biểu đồ 2: Tỷ lệ thất nghiệp từ năm 1965

Nguồn: BLS

Suy thoái có thể xảy ra vì nhiều lý do như đại dịch, cú sốc giá dầu và thị trường bất động sản sụp đổ. Tỷ lệ thất nghiệp gia tăng do hoạt động kinh tế giảm sút.

Lấy lịch sử làm kim chỉ nam, thông tin trên cho thấy quan niệm thông thường đã lạc hậu khi cho rằng suy thoái không thể hoặc sẽ không xảy ra chỉ vì tỷ lệ thất nghiệp thấp.