Dòng tiền nhà đầu tư cá nhân bất ngờ giảm mạnh 

Trong tháng 9, nhà đầu tư cá nhân Nhật Bản chỉ mua ròng 200 tỷ JPY cổ phiếu nước ngoài, thấp hơn rất nhiều so với mức trung bình 1 nghìn tỷ JPY trong các tháng trước, kể từ khi chương trình NISA mới được triển khai. Lực bán cổ phiếu nước ngoài bắt đầu tăng từ tháng 7, trong khi lượng mua giảm dần từ tháng 8, do hiệu ứng của mùa lương thưởng hè đã kết thúc. Điều này khiến dòng tiền ròng dần suy giảm kể từ tháng 8. Việc dòng tiền giảm nhẹ trong tháng 8 không bất ngờ vì ảnh hưởng từ cú sốc biến động hồi đầu tháng, nhưng sự sụt giảm mạnh trong tháng 9 nằm ngoài dự đoán.

Phân tích kỹ hơn dòng tiền theo tuần cho thấy sự suy giảm chủ yếu xảy ra trong tuần 16/9, khi có các cuộc họp của FOMC và BoJ. Có khả năng hoạt động chốt lời đã khiến dòng tiền nhà đầu tư cá nhân giảm đột ngột.

Sau khi Fed hạ lãi suất 50bp vào ngày 18/9 và BoJ giữ quan điểm dovish vào ngày 20/9, thị trường chứng khoán Mỹ tăng mạnh và và USD/JPY cũng tăng khoảng 3%, dẫn đến cổ phiếu Mỹ được định giá bằng JPY tăng khoảng 3.5%.Tuy nhiên, dữ liệu việc làm yếu kém từ NFP vào đầu tháng 9 đã kìm hãm đà phục hồi này, khiến tâm lý nhà đầu tư trở nên bi quan và có khả năng thúc đẩy hoạt động chốt lời giữa tháng 9. Ban đầu, JPMorgan cho rằng mức độ chịu rủi ro của nhà đầu tư cá nhân khá cao, như đã thấy qua dữ liệu dòng tiền tháng 8. Tuy nhiên, số liệu tháng 9 cho thấy sự bất ổn kéo dài đã tác động tiêu cực đến tâm lý đầu tư của nhóm này.

Nhìn về tương lai, JPMorgan kỳ vọng dòng tiền ròng của nhà đầu tư cá nhân sẽ trở lại mức trung bình 1 nghìn tỷ JPY mỗi tháng. Hoạt động mua khó giảm sâu thêm vì số liệu tháng 9 đã quay về mức trước khi có thưởng hè. Hoạt động bán có thể dao động theo diễn biến thị trường nhưng sẽ dần ổn định quanh mức trung bình trong trung hạn. Do đó, JPMorgan nhận định đợt giảm mạnh tháng 9 chỉ là hiện tượng nhất thời và dòng tiền bán lẻ ròng sẽ quay lại mức 1 nghìn tỷ JPY mỗi tháng.

Nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng 3,6 nghìn tỷ JPY cổ phiếu Nhật Bản trong tháng 9, tăng mạnh so với tháng 8. Họ bán ròng liên tục trong suốt tháng 9, trong khi hoạt động từ nhà đầu tư cá nhân khá trầm lắng (Hình 3).

Dòng vốn tổ chức

Các nhà đầu tư tổ chức Nhật Bản đã mua ròng 2.3 nghìn tỷ JPY trái phiếu nước ngoài trong tháng 9, một nửa trong số đó đến từ các ngân hàng Nhật Bản. Xét về tác động đến tỷ giá, dòng tiền từ quỹ hưu trí và các công ty bảo hiểm nhân thọ rất đáng chú ý. Các quỹ hưu trí mua ròng khoảng 500 tỷ JPY, trong khi các công ty bảo hiểm bán ròng 300 tỷ JPY, trong đó khoảng 200 tỷ JPY liên quan đến giao dịch ngoại hối (mua ngoại tệ/bán JPY). Đáng chú ý, dòng tiền mua trái phiếu nước ngoài của các quỹ hưu trí đã giảm mạnh từ 2.8 nghìn tỷ JPY trong tháng 8 xuống chỉ còn 500 tỷ JPY trong tháng 9.

Tháng 8 ghi nhận lượng mua trái phiếu nước ngoài kỷ lục 7.3 nghìn tỷ JPY từ các nhà đầu tư Nhật Bản, mức cao nhất kể từ khi số liệu thống kê được bắt đầu vào năm 2005. Trong đó, 6 nghìn tỷ JPY là trái phiếu USD và khoảng 800 tỷ JPY là trái phiếu EUR.