Trước thềm phiên họp chính sách của RBNZ, thị trường đang kỳ vọng cơ quan này có thể sẽ điều chỉnh tăng lãi suất qua đêm (Overnight cash rate). Dẫu vậy chúng tôi kỳ vọng chính sách điều hành sẽ được giữ nguyên bởi thắt chặt ngay lúc này có thể sẽ là một sai lầm.

Bên cạnh việc giữ nguyên lãi suất điều hành, RBNZ có thể sẽ điều chỉnh dự báo về các đợt nâng lãi suất trong tương lai, sớm nhất có thể vào tháng 11 sắp tới. Hiện cơ quan này đang dự kiến cho 1 lần tăng lãi suất vào nửa sau năm 2022.

Bên cạnh số liệu tăng trưởng GDP tích cực hơn kỳ vọng, xu hướng tăng vọt của lạm phát và sự phục hồi mạnh mẽ của thị trường việc làm là những yếu tố chính khiến RBNZ dịch chuyển quan điểm theo hướng thắt chặt trong biên bản cuộc họp sắp tới.

Tuy nhiên, sự thay đổi giọng điệu trên có thể sẽ được kiềm chế bớt bởi lệnh phong tỏa toàn quốc mới được ban bố tại nước này với những tác động khó lường đối với nền kinh tế.

Trong khi thị trường đang đánh giá lại về khả năng tăng lãi suất sắp tới, chúng tôi lại đang nhớ lại những gì đã xảy ra hồi năm 2014 khi một loạt động thái tăng lãi suất bắt đầu được triển khai chỉ một năm sau đó. Thay vì tăng lãi suất qua đêm, một khi tình hình dịch bệnh trở nên rõ ràng hơn chúng tôi cho rằng RBNZ nên xem xét các công cụ chính sách khác nhằm thắt chặt dần môi trường tài chính.

RBNZ dự kiến có thể sẽ nâng lãi suất sớm 

Rủi ro đến từ biến chủng delta

Sự xuất hiện của biến chủng delta có thể sẽ là yếu tố thay đổi cuộc chơi đối với RBNZ. Kỳ vọng về khả năng tăng lãi suất của RBNZ dựa trên tình hình phục hồi tích cực của nền kinh tế vừa qua sau khi dịch bệnh được kiểm soát hoàn toàn. Tăng trưởng đạt mức cao hơn kỳ vọng, thị trường lao động phục hồi nhanh chóng và áp lực lạm phát quay trở lại.

Tuy nhiên, sự lây lan của biến chủng delta trên toàn cầu có thể sẽ tác động xấu tới bối cảnh quốc tế trong thời gian tới. Cụ thể, sự bùng phát dịch bệnh tại Úc nhiều khả năng sẽ ngăn cản việc mở lại các hoạt động di chuyển giữa 2 quốc gia cho tới khi quá trình tiêm chủng tại New Zealand đạt ngưỡng miễn dịch cộng đồng.

Sự xuất hiện của một ca nhiễm mới tại Auckland đã khiến tình trạng phong tỏa toàn quốc được kích hoạt trở lại. New Zealand hiện đang đứng trước nguy cơ buộc phải kéo dài tình trạng trên nếu như không nhanh chóng kiểm soát được tình hình.

Chúng tôi cho răng việc thắt chặt chính sách tiền tệ ngay lúc này vẫn là quá sớm. Thậm chí nếu tình hình dịch bệnh hiện tại được kiểm soát, rủi ro về việc các biện pháp kiểm soát tiếp tục được duy trì trong thời gian dài vẫn là rất lớn. Bên cạnh đó, việc dần mở cửa biên giới có thể sẽ khiến nguồn cung lao động gia tăng với tốc độ lớn hơn so với nhu cầu và khiến sự phục hồi của thị trường lao động chậm lại.

Lãi suất đã bắt đầu nhích dần lên

RBNZ đã tạm dừng chương trình mua trái phiếu sau phiên họp chính sách hồi tháng 7. Điều này đã khiến cho lãi suất cho vay sỉ (Wholesale interest rate) tăng dần từ đó tới nay. Xu hướng này cũng lan dần sang lãi suất cho vay thế chấp nhà đất cá nhân với mức tăng khoảng 20-30 điểm trong tháng 7.

Việc RBNZ chấm dứt chương trình mua trái phiếu đã đẩy mặt bằng lãi suất tăng lên

Sức nóng trên thị trường nhà đất tại New Zealand hiện đang là một mối lo ngại bất chấp các biện pháp siết chặt đã bắt đầu được triển khai. Xu hướng tăng lên của lãi suất thế chấp có thể sẽ ủng hộ cho nỗ lực này.

Theo quan điểm của chúng tôi, xu hướng tăng lên của lãi suất cho vay có thể cho phép RBNZ rảnh tay đôi chút để đánh giá lại những rủi ro từ biến thể Delta đối với sự phục hồi của nền kinh tế.

Thay vì nâng lãi suất điều hành, RBNZ vẫn còn các công cụ chính sách khác có thể triển khai nhằm siết chặt dần chính sách tiền tệ ví dụ như thu hẹp chương trình mua tài sản với quy mô lớn (LSAP) hiện tại. Nếu RBNZ muốn tiếp tục nâng lãi suất cho vay lên cao hơn nữa, cơ quan này có thể sẽ cần thực hiện bán trái phiếu ra thị trường. Tuy vậy, lợi suất tăng lên có thể sẽ gây áp lực tăng cho đồng nội tệ và sẽ có tác động tiêu cực tới nền kinh tế. 

Bài học từ quá khứ

Trong quá khứ, RBNZ cũng đã từng phải nâng lãi suất điều hành dưới áp lực gia tăng của lạm phát. Sau phiên họp chính sách vào tháng 12/2013, RBNZ đã dự kiến sẽ tăng lãi suất kể từ năm 2014 trở đi. Sau đó, cơ quan này đã thực hiện 4 lần nâng lãi suất ở mức 0.25% kể từ tháng 3 tới tháng 7/2014.

Bối cảnh hiện tại có một số nét tương đồng với giai đoạn trên với sự bùng nổ của ngành xây dựng và giá cả nhà đất tăng chóng mặt. Tuy vậy, tình hình xuất nhập cư hiện đang có đôi chút khác biệt so với giai đoạn 2014. Ở thời điểm trước, tình trạng nhập cư ròng ở mức cao đã giúp nhu cầu tăng nhanh hơn nguồn cung lao động. Còn ở hiện tại, việc đóng cửa đường biên giới quốc tế đã ngăn cản các dòng người di cư.

Sau khi nâng lãi suất 4 lần trong năm 2014, RBNZ đã phải cắt giảm lãi suất trở lại chỉ khoảng 1 năm sau đó khi dòng người nhập cư khiến cho nguồn cung lao động tăng mạnh hơn dự kiến và làm giảm bớt áp lực từ lạm phát.

Chúng tôi cho rằng điều này có thể sẽ lặp lại một khi các đường biên giới quốc tế của New Zealand được mở trở lại. RBNZ một lần nữa phải đối mặt với rủi ro tăng lãi suất quá sớm bất chấp các dấu hiệu cho thấy lạm phát có thể không phải là vấn đề quá lớn.

Diễn biến lãi suất điều hành của RBNZ trong quá khứ